Kitsch

We luierden de zondag in. Dat wil zeggen: nadat ik mij blog had geschreven en Richard alvast een fietstochtje door Odessa had gemaakt en de Potemkintrappen vanaf de havenpier had gefotografeerd. We hingen wat rond in onze studio, die overigens met gemak het etiket kitsch verdiende. Hij was duur ingericht en had net zo goed voor bordeel door kunnen gaan met glimmend glas, glazen kroonluchter, gedrapeerde gordijnen, een goud gekapitonneerd hoofdeinde van het bed en een badkamer met een tweepersoons jacuzzi. Pas in de middag begaven we ons de stad in en kuierden, de regen trotserend, door de omliggende straten om uiteindelijk weer bij het strand van Lanzjeron uit te komen.

Het was prettig wandelen door Odessa. De brede straten zijn omzoomd door bomen, er staan overal acacia's, platanen, kastanjebomen, catalpa's en eiken. Van de gids van het Paustovskimuseum wisten we dat de straten zo breed waren en de gebouwen nooit meer dan vier bouwlagen hadden, zodat elk huis zon kon krijgen. Dat principe was door het nieuwe geld intussen her en der aangetast. Op verschillende plaatsen rezen namaak-oude gebouwen, met torentjes en veel balkons, of op cruiseschepen lijkende kolossen boven de stad uit.

We kwamen langs een vervallen huis, waar de bomen uit groeiden. Niettemin hing er een recent aangebrachte plaquette, waaruit bleek dat de schrijver Nikolaj Gogol er een jaar had gewoond. Een versleten steen vijf meter verder bevatte dezelfde boodschap. Ik had net een alinea uit 1929 gelezen van Ilja Ilf (in de bundel 'De Mythe van Odessa'), dat er vóór de revolutie in Odessa slechts vier standbeelden waren, waarvan dat van Catharina de Grote nog werd vernield, en erna wel meer dan 300 beeldhouwwerken. Het zou me niet verbazen als het er nu 3000 zijn met al die -soms spuuglelijke- plaquettes en nieuwe beelden.

Onderweg naar zee passeerden we een strook vol bomen waar het landschap en de tuinen opnieuw werden ingericht. Grote spandoeken, waarmee het gebied werd afgeschermd, kondigden dat aan waarbij vooral het prominente aandeel van de Turkse staat opviel. De afbeeldingen van wat het moest worden waren pompeus en zouden een ware kaalslag tot gevolg hebben. Het riep vragen op over de invloed van Turkije en ik bezag het levensgrote reclamebord van Turkish Airlines, dat zich bij de Potemkintrappen opdrong, ineens met andere ogen.

Van oude schoonheid viel gelukkig ook veel te genieten. Zwak zonlicht lichtte de havens op onder de grauwe hemel. Na een maaltijd aan zee liepen we terug naar onze studio. Inmiddels was de wedstrijd Duitsland-Oekraïne begonnen en werd het stil op straat. Een keer steeg een luid gejuich op, toen Oekraïne scoorde. Maar dat doelpunt telde niet. De wedstrijd ging met 2-0 verloren.